Czym jest ESG?

ESG to koncepcja zrównoważonego rozwoju, która obejmuje trzy kluczowe obszary: środowiskowy (Environmental), społeczny (Social) i ładu korporacyjny (Governance). Wskazuje, jakie czynniki przedsiębiorstwa, inwestorzy oraz inne podmioty powinny uwzględniać, aby ocenić działalność biznesową. ESG obejmuje kwestie ochrony środowiska, społeczną odpowiedzialność oraz transparentne i etyczne zarządzanie firmą, co ma wpływ na długoterminowy sukces biznesowy.

Trzy filary ESG

  • Environmental (Środowiskowy): dotyczy m.in. kwestii związanych z zarządzaniem zasobami naturalnymi, redukcją emisji gazów cieplarnianych, minimalizowaniem negatywnego wpływu działalności na środowisko, zarządzaniem odpadami, ochroną bioróżnorodności.
  • Social (Społeczny): obejmuje kwestie związane z traktowaniem pracowników (np. warunki pracy, równość płci, bezpieczeństwo), wpływem firmy na lokalne społeczności, prawami człowieka oraz zaangażowaniem w działalność charytatywną i społeczną.
  • Governance (Ład Korporacyjny): odnosi się do zasad i praktyk zarządzania organizacją, w tym transparentności, odpowiedzialności, etycznych standardów działania, zapobiegania korupcji, struktury zarządu, a także relacji z akcjonariuszami i interesariuszami.

Historia ESG

Początki idei ESG sięgają lat 60. i 70. XX wieku, kiedy zaczęły powstawać pierwsze ruchy społeczne i organizacje zajmujące się zrównoważonym rozwojem, ochroną środowiska oraz prawami człowieka.

W latach 80. XX wieku pojawiły się pierwsze inicjatywy inwestycyjne, które zaczęły uwzględniać kwestie środowiskowe i społeczne w analizie ryzyka oraz decyzjach inwestycyjnych.

W latach 90. XX w. pojawiła się koncepcja TBL (ang. Triple Bottom Line) autorstwa Elkingtona, której podstawowym założeniem było uwzględnienie trzech linii działalności przedsiębiorstwa – ekonomicznej, środowiskowej i społecznej.

Przełomowy moment nastąpił w 2005 roku, kiedy ONZ powołała inicjatywę Principles for Responsible Investment (PRI), której celem było promowanie zrównoważonego inwestowania oraz integracji kwestii ESG w procesy decyzyjne inwestorów. Inwestorzy zaczęli dostrzegać, że ryzyka związane z aspektami ESG mogą wpływać na długoterminowe wyniki finansowe firm.

W 2015 roku, przy okazji przyjęcia Agenda 2030 ONZ i Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs), idea ESG nabrała znaczenia w kontekście globalnych wyzwań związanych z ochroną klimatu, równością i rozwojem społecznym. W tym samym roku wprowadzono również Porozumienie Paryskie w sprawie zmian klimatycznych, co przyczyniło się do zwiększenia nacisku na odpowiedzialność środowiskową przedsiębiorstw.

Normy prawne dotyczące ESG

Normy prawne dotyczące ESG nakładają na firmy obowiązki związane z raportowaniem i wdrażaniem zasad zrównoważonego rozwoju. W odpowiedzi na rosnącą potrzebę regulacji, wiele krajów i organizacji międzynarodowych ustanowiło przepisy, które wspierają uwzględnianie aspektów środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego w strategiach biznesowych.

UE przyjęła szereg regulacji, które znacząco wpłynęły na rozwój ESG w Europie. Najważniejsze z nich to:

  • Dyrektywa o sprawozdawczości niefinansowej (NFRD): Na mocy dyrektywy, wprowadzono obowiązek ujawniania informacji niefinansowych, w tym związanych z ESG, przez największe firmy w UE. Dotyczy to m.in. strategii środowiskowej, działań na rzecz społecznej odpowiedzialności oraz ład korporacyjny.
  • Nowa dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive): Zastępuje NFRD i rozszerza zakres raportowania ESG, w tym obowiązek ujawniania szczegółowych informacji na temat działań związanych z klimatem, społeczną odpowiedzialnością i zarządzaniem. Ma to na celu zwiększenie przejrzystości oraz umożliwienie inwestorom lepszego oceniania ryzyk związanych z ESG.
  • Taksonomia UE: Jest to system klasyfikacji, który ma na celu określenie, które działalności gospodarcze można uznać za zrównoważone środowiskowo. Wprowadza zasady, które pomagają w ocenie inwestycji pod kątem ich wpływu na cele środowiskowe.

ESG w Polsce

Obecnie ESG w Polsce opiera się głównie na regulacjach unijnych, czyli dyrektywie CSRD i rozporządzeniu ESRS, które zawiera standardy raportowania i wskaźniki. Dodatkowo, EFRAG jako instytucja odpowiedzialna za przygotowanie standardów sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, przygotował przewodniki (Implementation Guidance; IG), w tym do analizy podwójnej istotności. Przepisy krajowe w zakresie ESG są w fazie rozwoju, jednak przedsiębiorstwa działające w Polsce muszą dostosować się do regulacji UE.

Jak wdrożyć strategię ESG w przedsiębiorstwie?

Wdrożenie strategii ESG w przedsiębiorstwie jest procesem, który wymaga odpowiedniego planowania, zaangażowania zarządu oraz skutecznego monitorowania postępów. Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju jest rezultatem podjętych działań strategicznych, które można ująć w następujących punktach:

  1. Zrozumienie zasad ESG. Organizacja musi rozpoznać, czym jest ESG w jej działalności i branży oraz jaki jest kontekst rynkowy.
  2. Zaangażowanie najwyższego szczebla zarządzania. Wdrożenie strategii ESG wymaga zaangażowania i wsparcia ze strony zarządu oraz najwyższego kierownictwa. Warto wyznaczyć odpowiednią osobę lub zespół odpowiedzialny za wdrażanie polityki ESG, aby była ona odpowiednio monitorowana i integrowana z długoterminową strategią firmy.
  3. Zidentyfikowanie kluczowych obszarów ESG. Dokonaj oceny, które z obszarów ESG są najbardziej istotne dla Twojej firmy, biorąc pod uwagę branżę, w której działasz, oraz oczekiwania interesariuszy (klienci, inwestorzy, pracownicy, społeczności lokalne). Przeprowadź analizę ryzyka i szans związanych z poszczególnymi aspektami ESG, uwzględniając potencjalne zmiany w regulacjach prawnych i trendach rynkowych. Ten krok łączy się z analizą podwójnej istotności i dialogiem z interesariuszami, które są ważne dla przygotowania sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
  4. Określenie celów i mierników sukcesu. Ustal konkretne cele w obszarze ESG, które są mierzalne i osiągalne. Przykłady: redukcja emisji CO2, poprawa warunków pracy, zwiększenie różnorodności w zespole. Wykorzystaj standardy i wskaźniki ESG, takie jak ESRS, do określenia mierników i raportowania wyników. Krok ten pokrywa się w znacznej mierze z przygotowaniem matrycy wskaźników do przygotowania sprawozdania zrównoważonego rozwoju.
  5. Opracowanie planu działania. Na podstawie zidentyfikowanych obszarów ESG i wyznaczonych celów, opracuj szczegółowy plan działania, który obejmie inicjatywy, które będą realizowane w określonym czasie. Plan powinien zawierać zasoby, budżet, harmonogram działań, a także odpowiedzialne osoby i jednostki. Dzięki temu będziesz w stanie przeprowadzać transformację w kierunku zrównoważonego rozwoju, a Twoje sprawozdania ESG będą wskazywały na poprawę.
  6. Szkolenia i budowanie świadomości wśród pracowników. Niestety, nawet najlepszy plan działania nie jest możliwy do zrealizowania bez zaangażowania zespołu. Wdrażanie strategii ESG wiąże się z koniecznością edukacji i angażowania pracowników na wszystkich poziomach firmy. Organizuj regularne szkolenia i warsztaty na temat ESG, aby wszyscy pracownicy rozumieli znaczenie tych działań i wiedzieli, jak mogą przyczynić się do realizacji celów firmy.
  7. Monitorowanie i raportowanie wyników. Regularne monitorowanie postępów jest kluczowe, aby upewnić się, że cele są realizowane zgodnie z planem. Wdrażaj systemy raportowania i oceny wpływu działań ESG na wyniki finansowe i operacyjne firmy, a także przeprowadzaj audyty tych działań. Regularnie publikuj raporty ESG, zgodne z międzynarodowymi standardami i oczekiwaniami interesariuszy. Uwzględniaj rolę otoczenia w dążeniu do poprawy Twoich wyników, przeprowadzając audyty z zakresu ESG, które pozwolą ocenić skuteczność podejmowanych działań.
  8. Zarządzanie ryzykiem i zgodność z przepisami. ESG to nie tylko kwestia dobrych intencji, ale także zgodności z rosnącymi regulacjami dotyczącymi ochrony środowiska, praw pracowniczych, czy transparentności w zarządzaniu. Monitoruj zmiany w prawodawstwie i wdrażaj mechanizmy zapewniające zgodność z obowiązującymi normami.
  9. Ciągłe doskonalenie i dostosowywanie strategii. Strategia ESG powinna być elastyczna i dostosowywana do zmieniających się warunków gospodarczych, społecznych i regulacyjnych. Regularnie dokonuj przeglądu strategii ESG i wprowadzaj poprawki, aby zapewnić jej skuteczność i zgodność z prawem i z globalnymi trendami oraz wymaganiami interesariuszy.

Potrzebujesz wsparcia we wdrażaniu strategii ESG? GCB oferuje kompleksowe usługi doradcze i certyfikacyjne w zakresie ESG, dostosowane do Twojej branży i wymagań prawnych. Pomagamy w identyfikacji kluczowych obszarów, określaniu mierników sukcesu oraz przygotowywaniu raportów zgodnych z międzynarodowymi standardami. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej o możliwościach współpracy.

Korzyści z wdrożenia ESG

Korzyści z wdrożenia strategii ESG obejmują zarówno aspekty finansowe (np. dostęp do inwestycji, oszczędności operacyjne), jak i niematerialne (np. poprawa reputacji, przyciąganie talentów). Firmy, które skutecznie wdrażają ESG, stają się bardziej konkurencyjne, odporniejsze na ryzyka oraz bardziej odpowiedzialne społecznie i ekologicznie, co pozwala im budować trwałą wartość w długim okresie. Ponadto firmy, które wdrażają inicjatywy ESG, aktywnie przyczyniają się do zmniejszenia swojego negatywnego wpływu na środowisko, np. poprzez zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, poprawę efektywności energetycznej, zrównoważoną gospodarkę odpadami czy ochronę bioróżnorodności – większość z tych działań, chociaż początkowo wymaga poniesienia inwestycji, w dłuższym okresie przynosi oszczędności. Firmy o silnej strategii ESG są postrzegane jako bardziej odpowiedzialne i przyszłościowe, co może prowadzić do wyższej wyceny rynkowej i wzrostu atrakcyjności dla inwestorów.

Małe i średnie przedsiębiorstwa mogą również wdrażać zasady ESG, dostosowując je do swoich możliwości. Kluczowe jest skupienie się na najbardziej istotnych obszarach, takich jak poprawa efektywności energetycznej, redukcja odpadów czy wspieranie lokalnych społeczności. Dzięki małym, ale znaczącym zmianom, takim jak digitalizacja procesów czy współpraca z partnerami stosującymi zrównoważone praktyki, MŚP mogą osiągnąć wymierne korzyści.

Podsumowanie informacji o ESG

ESG to nie tylko trend, ale konieczność wynikająca z globalnych wyzwań, które dotyczą przyszłości naszej planety i społeczeństw. Dzięki regulacjom prawnym, w tym przepisom Unii Europejskiej, przedsiębiorstwa są coraz bardziej zobowiązane do uwzględniania aspektów środowiskowych, społecznych oraz ładu korporacyjnego w swojej działalności. Przedsiębiorstwa, które skutecznie wdrażają te zasady, zyskują nie tylko na reputacji, ale także przyczyniają się do budowania bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego świata.